Türkiye’deki Suriyelilerin Sosyolojik “Yabancı” Olarak Ele Alınması Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme

Abstract

2011 yılından bu yana Suriyelilerin Türkiye’ye zorunlu göçü, Türkiye’yi kitlesel bir göç akını ile karşı karşıya bırakmıştır. Başlangıçta, ülkelerindeki durum düzeldiğinde geri dönecekleri düşünülen Suriyeliler, hem siyasal hem de toplumsal alanda “misafir” söylemi ile birlikte ele alınmıştır. Ancak süreç içerisinde, Suriye’deki durumun düzelmemesi ve yakın zamanda düzeleceğine dair olan öngörünün sorgulanması, nüfusları yaklaşık 4 milyona ulaşan Suriyelilerin Türkiye’deki kalıcılıklarına ilişkin tartışmaları beraberinde getirmiştir. Akademik çalışmalarda da toplumsal bütünleşme, toplumsal uyum, birlikte yaşama gibi temalar çerçevesinde konuya yoğun bir ilgi oluşmuştur. Son yıllarda sosyoloji alanında yapılan çalışmalarda ise, Suriyeliler, farklılaşan özelliklerine referansla, Simmel, Park ve Bauman’ın geliştirdiği yabancılık teorileri bağlamında “yabancı” kavramı ile özdeşleştirilerek ele alınmaya başlamıştır. Bu çalışmada, yabancı teorilerinin ortaya çıktığı ulusal durumlar ve Türkiye deneyiminin dinamikleri çerçevesinde “yabancı” kavramının Suriyeliler için kullanımının ne derece uygun olduğu tartışılmaktadır. Bu makalenin temel iddiası, yabancılık tartışmalarının ortaya çıktığı ülkelerin uluslararası göç ve göçmenlik deneyiminin Türkiye’ninkinden oldukça farklı olduğu ve Suriyelilerin sosyolojik anlamda “yabancı” olarak tanımlanıp tanımlanamayacağını anlamak için uzun bir tarihselliğe ihtiyaç duyulduğudur.