Abstract
Türkiye’deki Suriyeli mülteci kadınlar fiziksel olarak aktif olmayan risk grubundadır. Son yıllarda göç ve fiziksel aktivite ile ilgili politikaların oluşturulmasında ve fiziksel aktiviteye katılımı etkileyen faktörlerin ortaya çıkarılmasında sosyo-ekolojik modelin (SEM) kullanıldığı görülmektedir. Bu araştırmada Ankara’da yaşayan Suriyeli mülteci kadınların göç öncesi ve göç sonrası fiziksel aktivite deneyimlerini etkileyen faktörleri SEM ve toplumsal cinsiyet perspektifiyle ortaya çıkarmayı amaçladık. Yaşları 19-62 aralığında olan 16 Suriyeli kadın ile Altındağ ilçesinin Önder ve Ulubey mahallelerinde bireysel görüşmeler yürüttük ve verileri içerik analizi yöntemi ile analiz ettik. Analiz sonucunda mülteci kadınların fiziksel aktivite deneyimlerini etkileyen bireysel, sosyal, kültürel, çevresel ve politik faktörler olduğu ortaya çıktı. Kadınların fiziksel aktiviteye katılımlarını etkileyen bireysel faktörler fiziksel aktivite bilgisi ve göç edilen ülkeden alınan spor kültürü ilişkili. Sosyal faktörler bağlamında, toplumsal çevrenin ve bu yolla ailenin kadınların fiziksel aktiviteye katılımını kısıtladığı ancak Türkiye’de karşılaşılan rol modellerin bu durumu değiştirdiği görülüyor. Suriye’de yerleşik bir fiziksel aktivite ve spor kültürünün olmamasıyla birlikte özellikle kadınlar için toplumsal cinsiyet rolleri ile kültürel ve dini inançların etkisinin fiziksel aktiviteye katılımla ilişkisi kültürel faktörler olarak ortaya çıktı. Çevresel faktörler temasında Türkiye’deki rekreatif spor alanlarının fiziksel aktiviteye katılımı kolaylaştırdığı görülürken yaşanılan bölgenin güvenliği engelleyici unsur olabiliyor. Politik faktörler temasında eğitim politikaları ve beden eğitimi derslerinin niteliğinin mülteci kadınların fiziksel aktiviteye katılımını etkilediği görülüyor. Sonuç olarak fiziksel aktivite düzeyi düşük olan Suriyeli kadınlar Türkiye’ye göç ettikten sonra fiziksel anlamda kendilerini daha aktif hissetmektedir ve mülteci kadınların fiziksel aktivite deneyimini etkileyen bireysel, sosyal, kültürel, çevresel ve politik olmak üzere çok boyutlu ve birbiri ile ilişkili faktörler bulunmaktadır.