Çocuklar için çizgi romanla tarih anlatısı, çevirisi ve eleştirisi

Abstract

Çalışmamızda eğitsel çizgi romanların çevirisi üzerinde durulmaktadır. Ancak, çalışmada tek bir eser ve çevirisine örnek olarak odaklanılacaktır: Larry Gonick tarafından kaleme alınan The Cartoon History of the Universe Volumes 1-7 From the Big Bang to Alexander the Great (1990) ve ….. tarafından 2010 yılında yapılan XXXXX’ başlıklı XXXX tarafından basılan çevirisi. Bu çalışmanın amacı Türkçeye çevrilmiş bir eğitsel çizgi romanın ilk olarak çevirmeninin gözünden (kısıtlar, çeviri zorlukları, çeviri seçimleri ve benzeri.) anlatmak ve çevirmenin yazdığı bölümü görmeyen ve kitaba bir uzman çeviri eleştirmeni/ editör olarak yaklaşacak bir başka gözden kaynak ve erek metin karşılaştırmalı olarak değerlendirmektir. Bu sürecin amacı ise çevirmenin amaçladığı metne dair bulgularının eleştirmen ve editörün bulguları ile karşılaştırmak ve eleştirmenin gözünden nasıl yorumlandığını incelemek, dolayısıyla da çevirmen ve eleştirmen bakış açısındaki farklılıkları veya benzerlikleri ortaya koymaktır. Bunun ötesinde de sonuç bölümünde açıklandığı üzere çeviride aktör-ağ kuramı açısından bu yaklaşımın özellikle de çizgi roman çevirisinde öneminin altını çizmektir. Çalışma kısaca, çizgi romanların çeviribilim alanında nadir incelendiğini ve neden incelenmesi gerektiğini ortaya koyan giriş bölümüyle başlar. Bunu takiben çizgi roman çevirisi konusunda kısaca bir alan yazını taraması sunulur. İngilizceden Türkçeye çevrilen bir bütünce işlendiğinden bir sonraki bölümde kısaca Türkiye’de çizgi roman çevirisi üzerinde durulmaktadır. Bütünce eğitsel bir çizgi roman olduğundan bir sonraki bölümde eğitsel çizgi romanların çevirisi konusuna değinilerek kaynak metin ve yazarı hakkında kısa bilgi verilmektedir. Araştırma metodolojisinin anlatıldığı kısmı takiben ilk önce çevirmenin analizi ve anlatısı, daha sonra çevirmenden tamamen bağımsız olarak oluşturulan eleştirmen/editörün çeviri analizi sunulmaktadır. Tartışma bölümünde bu iki analiz bölümündeki bilgiler harmanlanarak, farklılıklar, benzerlikler açısından değerlendirilecek ve yorumlanacaktır. Sonuç bölümünde ise bulgular özetlenmektedir.