The article draws attention to the historical and social processes that influenced the peculiarities of the development of Ukrainian culture, in particular, formed the specifics of church-educational life and liturgical-choral practice of Galicia in the late nineteenth and first half of the twentieth centuries. The close cooperation of the spiritual and artistic elite was emphasized, which resulted in the improvement of the level of art education, intensification of the activities of numerous choral societies and composers. Based on the analysis of the liturgical works of P. Bazhansky, V. Matyuk, J. Kishakevych, S. Liudkevych, the prerogatives of the author’s composition in the use of monody style were revealed.

Autor porusza w tekście zagadnienia dotyczące muzyki organowej Césara Francka oraz wpływu jego osoby i twórczości na środowisko organowe we Francji. W pierwszej części artykułu przedstawiona została sytuacja środowiska organowego w kraju przed pojawieniem się autora Six pièces. W kompleksowy sposób scharakteryzowana jest francuska muzyka organowa okresu „klasycznego” oraz porewolucyjna wraz z jej najwybitniejszymi przedstawicielami. Druga część tekstu dotyczy muzyki organowej Césara Francka. Na początku przedstawiono najważniejsze informacje dotyczące jego życiorysu oraz krótką charakterystykę stylu kompozytorskiego i wykonawczego. Następnie autor wymienia najważniejsze cechy stylistyczne i konstrukcyjne organów kościoła Sainte-Clotilde autorstwa wybitnego organmistrza Cavaillé-Colla. Wreszcie omówione zostają syntetycznie trzy najważniejsze zbiory autorstwa organisty Saint-Clotilde – Six pièces, Trois pièces oraz Trois chorals. Kolejna część tekstu dotyczy kontaktów Césara Francka z ówczesnym środowiskiem organowym Paryża. Przedstawiono relacje kompozytora z osobami, którym zadedykował swoje Six pièces na organy solo oraz jego kontakty z uczniami Jacquesa-Nicolasa Lemmensa. W czwartej części tekstu opisana została klasa organów Francka w Konserwatorium Paryskim, jego metody nauczania oraz wpływ na studentów. Przedstawiono poszczególne szkoły interpretacji muzyki organisty Sainte-Clotilde, które wytworzyły się po jego śmierci oraz wybrane edycje dzieł, publikacje na jego temat i najważniejsze nagrania. Ostatnia część tekstu zawiera informację na temat wpływu francuskiej szkoły organowej oraz Césara Francka na organistów i kompozytorów polskich, między innymi Mieczysława Surzyńskiego, Feliksa Nowowiejskiego oraz Bronisława Rutkowskiego. Wskazano również na obecność jego dzieł podczas polskich festiwali organowych.

Niezmienność sporej części tekstów, które funkcjonowały w liturgii łacińskiej była zasadą przez całą historię Kościoła. W warstwie muzycznej przeciwnie, stosowano coraz nowsze formy i style. Nie wykazywano się ostrożnością we wprowadzaniu nowinek, taką jak w przypadku nowych tekstów mszalnych. Dlatego można powiedzieć, że tradycja muzyki kościelnej opiera się przede wszystkim na związku z tekstem liturgicznym. W warstwie muzycznej podejściem „tradycyjnym” jest poszukiwanie nowych form wyrazu. W praktyce liturgicznej po Soborze Watykańskim II teksty antyfon oparte w dużej części na psalmach najczęściej zastępowane są pieśniami, w znakomitej większości o proweniencji ludowej. Powiązanie niektórych psalmów z konkretnymi momentami roku liturgicznego stało się nieczytelne. To wszystko doprowadziło do osłabienia więzi z Tradycją Kościoła zachodniego, a warunkiem jej odbudowy jest poszukiwanie form wyrazu adekwatnych do tego, czym jest liturgia w oparciu o jej tradycyjne teksty.

Official documents referring to laws and principles of music in the liturgy of the Roman Catholic Church in Roman Rite remind that the Church acknowledges primacy of Gregorian chant but also allows other forms of singing, especially polyphony. It is, however, recommended that people’s participation in the singing of Ordinarium Missae should not be completely excluded. It can be slightly problematic to put those guidelines into practice. Certain suggestions of how to engage both people and a polyphonic choir may be found in selected compositions by Wolfram Menschick, Rev. Zdzisław Bernat and Katarzyna Danel.

The article is an attempt to diagnose selected cultural and social threats and to relate them to the everyday life of church musicians and their profession. In this regard, the reflection is based on the analysis presented in the book Kłopot za kłopotem. Katolik w dryfującej Europie [Trouble follows trouble. A Catholic in a drifting Europe] by Fr Maciej Zięba OP. In the second part, the article refers to the tripartite model of sacred music, consisting of feeling, aesthetics and mystery, proposed by an eminent theologian, member of the Pontifical Academy of Theology, Professor Inos Biffi. This model should provide answers to quetions of interest to us: How can a Christian musician plan and shape his professional future? Can he face the growing problems, and if so, then how?

Manuscript 51 of the Chapter Library of Krakow Cathedral is, according to the modern terminology for liturgical manuscripts, a Liber Ordinarius. Written at the end of the 12th century or the beginning of the 13th for Krakow Cathedral, the manuscript has already received attention from some scholars. In the present essay we offer some remarks about the presence of the proper office for St. Lambert and a concise analysis of some sections of its liturgical-musical repertoire.

A Small Restoration on a Famous Composition by Sweelinck

Chants Hypertexts is a companion website for a forthcoming book that is a study and edition of a substantial body of liturgical music from medieval southern Italy, that of the prosulas of the Proper of the Mass included in the so-called Beneventan manuscripts. This repertory is significant under many points of view. It allows us to detect the many multicultural influences of an area with a highly diversified population. Romans, Byzantines, Lombards, Normans, Franks, Jews, and Muslim were present in the region at different times and with different political roles. They all left their marks on its cultural production, including the liturgical music used for the rites of the Latin Church and women, in particular nuns, were active participants in this musical and liturgical production.In addition to addressing the issue of female creativity, the website also tackles the questions of “ethical collaboration” by being fully transparent about its contributors. This way the website will show its commitment to give full voice to the artists of the past and to the scholars and technicians of today.

Fenomenologiczny namysł nad istotą sztuki podąża w kierunku wyjawienia jej ostatecznego Źródła, z którego pochodzi także duchowość człowieka, a z niej – dzieła artystyczne. Sztuka zajmuje szczególne miejsce w rozważaniach Martina Heideggera, Hansa Ursa von Balthasara oraz Michela Henry’ego, których wspólnym rysem jest wskazywanie na zdolność transcendowania dzieła ku wymiarowi poza- i ponadestetycznemu. Dla tych autorów dzieło sztuki stanowi „drogę”, po której duch człowieka może zmierzać zarówno ku Transcendencji (Absolutowi, Bogu), jak i w głąb samego siebie. W niniejszym artykule namysł nad religijnym wymiarem istoty sztuki zostaje poszerzony o analizę Pasji według św. Jana BWV 245 Jana Sebastiana Bacha, która stanowi szczególny przykład artystycznego odzwierciedlenia fenomenologicznej refleksji filozoficzno-teologicznej.