Sosyal Politikalar Açısından Rawls'un Adalet Teorisi

Abstract

Adaletin ne olduğu ve adil toplumun nasıl kurulacağı sorunu antik çağdan beri filozofların ve sosyal bilimcilerin cevap aradığı sorulardır. Bu sorulara günümüzde en çok ses getiren cevabı veren filozoflardan birisi de Rawls’ tur. Onun adalet ile ilgili görüşlerinin yankı uyandırmasındaki en büyük etmen bir taraftan günümüz hâkim ideolojisi liberalizmin savunuculuğunu yapması diğer taraftan liberalizmi sosyalist eleştirilerle törpüleyerek günümüzde görece insancıl ve uygulanabilir bir sistem kurmaya çalışmasıdır. Böylelikle Rawls, liberalizmin özgürlüğünü, sosyalizmin eşitliğiyle uyumlaştırarak adil bir toplum oluşturulabileceğini göstermeye çalışmıştır. Rawls özgürlükle eşitliğin uyumunu belirli sosyal politika araçları ile sağlamaya çalışır. Ancak onun sosyal politika anlayışı belirli liberal sınırlamalara tabiidir. Özgürlüklerin eşitliğe önceliği, ekonomik ve sosyal haklara mesafeli yaklaşımı, farklılık ilkesinin karşılıklılık içermesi, faydacı biçimde ele aldığı sosyal işbirliği fikri ve bunların gerçekleşmesi için sunulan öneriler teorinin sınırlarıdır. Bu sınırlar sosyal politikalarının kapsamının dar kalmasına sebep olmanın yanı sıra sosyal adalet teorisinin etkinliğini ve sürdürülebilirliğini riske atmaktadır.