Yaşayan Müze Kavramı Üzerine Bir İnceleme

Abstract
Müzecilik alanyazınında ‘yaşayan müze’ kavramı farklı anlamlarda kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ‘yaşayan müze’ kavramının kullanımlarını incelemek ve müzebilim alanındaki terminoloji çalışmalarına katkıda bulunmaktır. Çalışmada, alanyazında ‘yaşayan müze’ kavramına olan yaklaşımlar doküman incelemesi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmanın örneklemi ICOM (Uluslararası Müzeler Konseyi) tarafından yayınlanan ‘Museum International’ dergisidir. Derginin 2000- 2016 yılları arasındaki sayıları ‘living museum’ anahtar kelimesi ile taranmış, içinde ‘yaşayan müze’ kavramı geçen makaleler tespit edilmiştir. Bu makalelerde ‘yaşayan müze’ kavramının nasıl ele alındığı öncelikle tek tek incelenmiş; daha sonra tüm makaleler için toplu bir değerlendirme yapılmıştır. Tüm bu çalışmaların yaşayan müze kavramını hangi anlamda kullandıklarını değerlendirdiğimizde yaşayan müze kavramına olan yaklaşımlarının ‘müze türleri ile ilgili olan’ ve ‘müze iletişim yöntemleri ile ilgili olan’ olarak iki temel gruba ayrılabileceği sonucuna varılmıştır. Tespit edilen makalelerden ü. tanesi ‘yaşayan müze’nin bir türü ile ilgilidir. Diğer dört makale ise müze iletişimi yöntemleri açısından ele alınmakta; ‘nesne merkezli’ ya da ‘durağan müze’ kavramının karşıtı olarak, etkinliklerini ‘etkileşim’, ‘katılım’, ‘yorum’ ve ‘kapsayıcılık’ gibi kavramlarla ilişkili ve aktif izleyici anlayışı ile biçimlendiren müzeler için kullanılmaktadır.