Deprem Kaynak Mekanizması Parametreleriyle Sayısal Tsunami Simülasyonları: 08 Eylül 2017 Chiapas-Meksika Depremi (Mw 8.2) ve Tsunamisi
- 20 April 2020
- journal article
- Published by Yerbilimleri in Yerbilimleri/Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi
Abstract
Sismolojik gözlem ve verilerin ters çözüm işlemleri ile modellenmeleri, bir depremin kaynak mekanizması çözümünün (fay düzleminin doğrultu, dalım, kayma açıları, deprem odak derinliği ve sismik momenti vb), kinematik ve dinamik kaynak parametrelerinin (fay uzunluğu, fay genişliği, maksimum ve ortalama yerdeğiştirme miktarı, gerilme düşümü, kırılma süresi vb) belirlenmesine olanak tanımaktadır. Bu parametreler, daha sonra yapılacak olan diğer çalışmalarda giriş parametreleri olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, 08 Eylül 2017 tarihinde Chiapas (Meksika) bölgesinde meydana gelen M w 8.2 büyüklüğündeki yıkıcı depremin kaynak mekanizması çözümü ve fay düzlemi üzerinde gerçekleşen kayma/yırtılma dağılımı, telesismik uzaklıklarda kaydedilen uzun periyotlu P- ve SH- ve geniş-bantlı P- dalga şekillerinin modellenmesi sonucunda belirlenmiştir. Sonuçlar, 08 Eylül 2017 Chiapas (Meksika) depreminin çok küçük doğrultu atım bileşenine sahip normal faylanma mekanizmasıyla ve basit yapılı bir kırılmayla 54 km odak derinliğinde meydana geldiğini göstermektedir. Ayrıca, KB-GD uzanımlı fay düzlemi üzerinde gerçekleşen kırılmanın yaklaşık 125 km fay uzunluğuna ve 55 km fay genişliğine sahip bir alanda meydana geldiği, maksimum yerdeğiştirme miktarının ise yaklaşık olarak 22.10 m olduğu saptanmıştır. Tekdüze (homojen) kayma dağılımı modeline ve 30 yay-sn çözünürlüklü GEBCO-BODC batimetri verisine dayalı olarak gerçekleştirilen sayısal tsunami simülasyonu ile deprem nedeniyle oluşan tsunami dalgalarının Pasifik okyanusu içerisinde ilerleyişi modellenerek çeşitli kıyılar için yapay tsunami dalgaları hesaplanmıştır. Hesaplanan tsunami dalgaları Derin Deniz Tsunami Belirleme ve Raporlama Şamandıraları (DART) ve gel-git ölçerler tarafından kaydedilen gerçek-zamanlı tsunami verileri ile karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, yapay tsunami dalgalarının gerçek-zamanlı kayıtlar ile nispeten uyumlu olduğu gözlenmiştir. Ancak, bu uyum özellikle okyanus/deniz içi şamandıra kayıtlarında daha fazla, kıyılardaki gel-git ölçer kayıtları için ise göreceli olarak daha azdır. Kıyılarda gözlenen tsunami dalgalarının daha iyi modellenebilmesinin, sayısal tsunami simülasyonlarında yüksek çözünürlüklü batimetri verisinin ve depreme ait sonlu-fay kayma dağılımı modelinin kullanılması ile mümkün olabileceği önerilmektedir.Keywords
This publication has 51 references indexed in Scilit:
- A rupture model of the 2011 off the Pacific coast of Tohoku EarthquakeEarth, Planets and Space, 2011
- The great Sumatra–Andaman earthquakes — Imaging the boundary between the ruptures of the great 2004 and 2005 earthquakesEarth and Planetary Science Letters, 2008
- 26th December 2004 great Sumatra–Andaman earthquake: Co-seismic and post-seismic motions in northern SumatraEarth and Planetary Science Letters, 2007
- Understanding tsunamis, potential source regions and tsunami-prone mechanisms in the Eastern MediterraneanGeological Society, London, Special Publications, 2007
- Strike-slip motions in the Gulf of Siğaçik (western Turkey): Properties of the 17 October 2005 earthquake seismic sequenceTectonophysics, 2006
- Active tectonics of the Caucasus: Earthquake source mechanisms and rupture histories obtained from inversion of teleseismic body waveformsPublished by Geological Society of America ,2006
- The Great Sumatra-Andaman Earthquake of 26 December 2004Science, 2005
- Evidence of low Q below Popocatépetl Volcano, and its implication to seismic hazard in Mexico CityGeophysical Research Letters, 2000
- Source rupture process of the Kocaeli, Turkey, earthquake of August 17, 1999, obtained by joint inversion of near‐field data and teleseismic dataGeophysical Research Letters, 2000
- Geometry and state of stress of the downgoing Cocos Plate in the Isthmus of Tehuantepec, MexicoGeophysical Research Letters, 1992