Artykuł opisuje Ruch ATD Czwarty Świat założony w 1957 r. przez o. Józefa Wrzesińskiego wraz z rodzinami zamieszkującymi obóz dla bezdomnych Noisy-le-Grand (pod Paryżem). W tekście został przedstawiony Ruch jako propozycja inkluzji i integracji społecznej oraz została zaprezentowana geneza Ruchu i jego główne założenia i cele. Problem wykluczenia społecznego jest stale aktualny we współczesnym świecie i pomimo wielu działań prowadzonych w obrębie badanego tematu niestety jest kwestią jeszcze dość powszechną. Utworzony przez o. Wrzesińskiego Ruch ATD Czwarty Świat pokazuje nowy kierunek działań na rzecz zniwelowania szeroko rozumianego wykluczenia społecznego.

Innowacje w diagnozie wstępnej stymulujące rozwój rozumowania moralnego w poradnictwie pedagogicznym Wyzwalanie potencjału rozwojowego uczniów, także w sferze moralności, jest jednym z głównych zadań edukacji. Myślenie refleksyjne jest bardzo ważne w pracy z nastolatkami, szczególnie w kierunku rozumowania moralnego. Ważniejsze jest jednak, aby zacząć od diagnozy, która oprócz niezbędnych informacji o dziecku będzie, już na tym wstępnym etapie, stymulować proces rozwoju rozumowania moralnego. Zadając specjalne pytania, pomagamy pobudzić refleksję u dziecka i dowiadujemy się, jak myśli i jakie ma problemy. Wydaje się, że w pracy pedagogicznej musimy stworzyć solidne podstawy w postaci siatki pojęć moralnych, a to wymaga czasu i pogłębionej diagnozy wstępnej. Pełniąc funkcje dydaktyczne, edukacyjne, opiekuńcze i profilaktyczne, oprócz nauczycieli szkoła zatrudnia pedagogów do wykonywania tych zadań. Ważnym elementem ich pracy jest niewątpliwie stawianie diagnoz, co potwierdzają przepisy wynikające z ustawy i wykonawcze obowiązujące w ich pracy. Oczekuje się, że szkoła, oprócz przekazywanej wiedzy, rozwinie u młodych ludzi pożądany poziom kompetencji aksjologicznych, talenty i predyspozycje, różne rodzaje umiejętności, zwłaszcza o charakterze społecznym – kreatywność, wrażliwość i pożądane postawy moralne. Zmiany zachodzące we współczesnym świecie, w tym w Polsce, spowodowały na wielu poziomach, także w edukacji, kryzys moralny, w wyniku którego wiele osób nie potrafi się odnaleźć, nie wierzy we własne możliwości. Większość badań pokazuje, w jaki sposób ludzie rozumieją problemy moralne, ale nie pokazuje, jak udoskonalić pracę z nastolatkami w tym zakresie. Badacze problemu rozumowania moralnego zwracają uwagę na rozwiązywanie dylematów moralnych jako na ważny element w rozwoju młodzieży. Autorzy zainteresowani rozumowaniem moralnym pokazują np. że pokolenie milenialsów wykazuje różnice w rozumowaniu moralnym w zależności od płci, inteligencji, doświadczenia zawodowego i kierunku studiów, jednak niekoniecznie w oczekiwany sposób. Różnice w rozumowaniu moralnym stwierdzono przy rozważaniu kontekstu przedstawionych dylematów etycznych. Ponadto, porównanie z innymi badaniami pokazuje, że np. pokolenie milenialsów biznesu ma tendencję do myślenia na niższych poziomach rozumowania moralnego niż studenci niebędący przedsiębiorcami, a także w porównaniu ze studentami lat 60. i 70. XX wieku (wyżu demograficznego) oraz lat 80. i 90. XX wieku (Generacja Xers). W literaturze możemy znaleźć refleksję, że potrzebna jest skuteczna metoda szkolenia, która poprawia zdolność pracowników do podejmowania etycznych decyzji, np. program szkolenia w zakresie etyki oparty na grach mógłby skutecznie rozwijać rozumowanie moralne i kształtować poglądy moralne lepiej niż zwykły program treningowy. Celem tego artykułu jest ukazanie innowacyjności i wartości w samodzielnie skonstruowanym narzędziu badawczym – kwestionariusz do wstępnej diagnozy, który może stymulować proces rozwijania rozumowania moralnego nastolatków w poradnictwie pedagogicznym. Autorka tego artykułu stawia tezę, że nawet na poziomie diagnozy wstępnej możemy stymulować osobę, zachęcać i wyzwalać efekty. W artykule argumentowano, że w sytuacji opiekuńczo-wychowawczej, która jest domeną działalności pedagoga, kluczową rolę odgrywają wiedza, umiejętności, doświadczenia życiowe, kompetencje moralne, bowiem to one ułatwiają stymulowanie rozwoju rozumowania moralnego młodych ludzi.

Artykuł prezentuje badania prowadzone przez pracowników Katedry Pedagogiki Rodziny w Instytucie Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Podejmuje trzy przewodnie zagadnienia. Pierwszym zagadnieniem jest ukazanie pedagogiki rodziny, jej specyfiki i okoliczności powstania Katedry Pedagogiki Rodziny w KUL. Drugim podejmowanym zagadnieniem jest przedstawienie kierunków badań podejmowanych przez pracowników Katedry. Ostatnim – działalność upowszechniająca wyniki badań naukowych w postaci konferencji organizowanych przez pracowników Katedry oraz wydawanej serii wydawniczej.

Codzienność życia dostarcza tak wiele bodźców słuchowych i wzrokowych, że doświadczanie ciszy wydaje się niezbędne w tworzeniu dobrych relacji małżeńskich i ich umacnianiu. Rodzina jest przestrzenią spotkania, rozwoju osób, w którym człowiek kształtuje swoją tożsamość i odkrywa swoje miejsce w świecie. Cisza i milczenie, różnie określane, są nieodzowne w kształtowaniu zdrowej atmosfery rodzinnej, w procesie rozwoju w ogóle, a tym bardziej w dialogu rodzinnym. Wartość ciszy powinna być doceniana w procesie samowychowania, jak i wychowania młodych pokoleń.

Artykuł poświęcono społecznym i edukacyjnym aspektom samotności i osamotnienia osób starszych. Punktem wyjścia podjętych rozważań było określenie pojęcia starości oraz wskazanie głównych problemów i kryzysów ludzi starych. W dalszej kolejności wyjaśniono istotę samotności i osamotnienia. Następnie, odwołując się do wyników wybranych badań i analiz, omówiono problem samotności i osamotnienia osób starszych. Wskazano na społeczne zróżnicowanie, przyczyny oraz skutki rozpatrywanych zjawisk, a także sposoby ich przezwyciężania. Zwrócono również uwagę na rolę edukacji w dziedzinie samotności i osamotnienia osób w wieku senioralnym.

Zdalne nauczanie w sytuacji pandemii COVID-19 niespodziewanie stało się codzienną praktyką wielu polskich rodzin uczestniczących w procesie edukacji dzieci. Nowe okoliczności są uzasadnieniem podjęcia badań empirycznych pokazujących uwarunkowania, przebieg i ewaluację edukacji. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie opinii rodziców dzieci klas 1-6 szkoły podstawowej na temat realizacji procesu zdalnego kształcenia. Aby ukazać zalety i mankamenty zdalnej edukacji przeprowadzono analizę ilości czasu poświęcanego przez rodziców na naukę z dzieckiem oraz ogólną i szczegółową ocenę tego procesu. Analiza wyników badań pokazała, jak nauczanie zdalne wygląda w rzeczywistości i które obszary wymagają dalszej pracy.

Doświadczenie w pedagogicznej refleksji nad rodziną Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie krótkiego zarysu stosowania pojęcia „doświadczenie” w pedagogicznej refleksji nad rodziną oraz wskazanie na potrzebę wielowątkowego i integralnego rozumienia tego pojęcia. Najpierw zaprezentowane są sposoby rozumienia pojęcia „doświadczenie” w pedagogicznej refleksji nad rodziną. Potem ukazana jest rola nabywanego w rodzinie doświadczenia jako bazy do kształtowania dalszych doświadczeń przez dzieci. Później omawiany jest związek istniejący między doświadczeniami odbieranymi przez zmysły a przeżyciami w kontekście życia rodzinnego. W dalszej kolejności przeanalizowany jest szczególny rodzaj doświadczenia – przeżycie wartości samego siebie z jego odniesieniami do rozwoju dziecka w rodzinie. W ostatnim punkcie jest omówiona rola przedmiotowej strony doświadczeń dziecka w rodzinie, czyli znaczenie środowiska rodzinnego jako miejsca powstawania i nabywania doświadczeń.

W artykule podjęta jest próba przedstawienia rozwoju refleksji pedagogicznej nad wychowaniem w rodzinie z uwzględnieniem dążenia do specjalizacji i integracji wiedzy na przykładzie pedagogiki rodziny w Instytucie Pedagogiki KUL. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: w czym wyraża się integracja i specjalizacja pedagogicznej wiedzy o rodzinie oraz jakie kierunki badań prowadzonych przez T. Kukołowicz i J. Wilka ujawniają dążenie do specjalizacji i integracji wiedzy.