Peynir altı suyu derişikleştirilme süreci için çeşitli membran temas ettirici sistemlerinin karşılaştırılması

Abstract

Peynir altı suyu (PAS), işlendikten sonra çok farklı amaçlarla kullanılabilen süt endüstrisinin değerli bir yan ürünüdür.  Protein, laktoz ve mineraller açısından zengin bir içeriğe sahiptir ve bu yüzden bu yan ürünün değerlendirilmesi gerekmektedir. PAS’ın işlenmesi için içeriğindeki suyun belli oranlarda uzaklaştırılarak deriştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada PAS’ın deriştirilmesi membran temas ettiricilerde gerçekleştirilmiştir. PAS, hidrofobik içi boş polipropilen fiberler içeren membran temas ettiriciler kullanılarak aktivite farkına dayalı bir süreç olan osmotik damıtma ve sıcaklık ve kısmi basınç farkına dayalı membran damıtma süreçlerinde deriştirilmiştir. Osmotik damıtmada çeşitli proses parametrelerinin su akısı üzerine etkisi incelenmiştir. Deriştirme işlemi daha sonra vakum ve direkt temas olmak üzere iki farklı membran damıtma konfigürasyonunda gerçekleştirilerek sıcaklığın akı üzerine etkisi incelenmiştir. Sürecin osmotik damıtmada membran damıtmaya göre daha etkin ve hızlı bir şekilde gerçekleştiği görülmüştür. Ancak osmotik damıtmada zamanla çekme çözeltisi seyrelmekte ve bu da itici kuvvet olan aktivite farkının düşmesine yol açmaktadır. Bunun önüne geçmek için osmotik damıtma ile membran damıtma birleştirilerek kullanılmış, osmotik damıtmada PAS deriştirme yapılırken, membran damıtma kısmında çekme çözeltisinin deriştirme işlemi gerçekleştirilmiştir. Birleşik sistemde işlem verimli bir şekilde gerçekleştirilmiş, daha büyük aktivite farkı altında çalışılarak yüksek akılar elde edilmiştir. Aynı zamanda seyrelen çekme çözeltisi de bu sistemle geri kazanılmıştır.