TÜRKİYE’DE ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME: GRANGER NEDENSELLİK YAKLAŞIMI

Abstract

En tr Energy has become an important and compulsory input of production and consumption activity after the industrialization revolution. It is also the main source of energy growth, which is the determinant of growth for the economies of the country. In this context, the relationship between economic growth, energy consumption and carbon emissions for both developed and developing economies has become a subject of considerable attention and studied extremely. In this study, the economic growth, the relationship between energy consumption and carbon emissions has been studied for Turkey. The data set is obtained annually and covers the period of 1961-2014. In order to adapt the data to the analysis, firstly ADF and PP tests were performed from the stationarity tests applied in time series. Then, cointegration analysis was performed among the variables. VEC model was established as a result of cointegration. Then Granger causality analysis was conducted. As a result of the analysis, it was concluded that there is a unidirectional causality towards per capita energy consumption from GDP per capita. In addition, according to the results of the analysis, it was concluded that there is a unidirectional causality towards per capita carbon emission from energy use per capita. Enerji, sanayileşme devrimi sonrası üretim ve tüketim faaliyetlerinin önemli ve zorunlu bir girdisi haline gelmiştir. Keza ülke ekonomileri için büyümenin belirleyicisi olan enerji ekonomik büyümenin de temel kaynağıdır. Bu bağlamda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomiler için ekonomik büyüme, enerji tüketimi ve karbon emisyonu arasındaki ilişki fazlaca dikkat çeken ve incelenen bir konu haline gelmiştir. Bu çalışmada ekonomik büyüme, enerji tüketimi ve karbon emisyonu arasındaki ilişki Türkiye açısından incelenmeye çalışılmıştır. Veri seti yıllık olarak elde edilmiş olup 1961-2014 dönemlerini kapsamaktadır. Verileri analize uygun hale getirmek için öncelikle zaman serilerinde uygulanan durağanlık testlerinden ADF ve PP testleri yapılmıştır. Daha sonra değişkenler arasında eşbütünleşme analizi yapılmıştır. Eşbütünleşme sonucunda VEC modeli kurulmuştur. Sonrasında Granger nedensellik analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda kişi başı GSYH’den kişi başına enerji tüketimine doğru tek yönlü ve kişi başı enerji kullanımından kişi başı karbon emisyonuna doğru tek yönlü bir nedensellik olduğu sonucuna ulaşılmıştır.