Toplumsal Dini Meselelere Kritik Analitik Bakış

Abstract

Dinin toplumsal fonksiyonları olarak anlam sunma, sosyalleştirme, meşrulaştırma, birlik ve bütünlük sağlama gibi fonksiyonları sayılabilir. Bunlar olumlu fonksiyonlardır. Bunun yanında dinin çatışmalara ve bölünmelere sebep olma gibi olumsuz olarak değerlendirilebilecek fonksiyonları da sayılmaktadır. Dinin sosyal yapılanması ve algılanmasından kaynaklanan bu yönü ona dikkatli yaklaşılmasını gerektirmektedir. Olay ve olguların her türlü sonucunu görmeye çalışmayı ifade eden kritik analitik düşünme dinin anlaşılmasından kaynaklanabilecek olası olumsuzlukların fark edilmesi ve önceden tedbir alınabilmesi için fevkalade bir imkân sunmaktadır. Analitik düşünme konu edindiği kavramı unsurlarına ayırarak değerlendirmeyi gerektirir. İlk dönem İslam alimleri dini mirası, unsurlarına ayırarak ilim dallarını ortaya çıkarmışlardır. Bu taksimata göre toplum yapısı da şekillenmiştir. Toplumsal yapının ve bilimsel yaklaşımın geçirdiği büyük dönüşüm dine yaklaşımın ve dini unsurların farklı olarak tanımlanması gereğini beraberinde getirmektedir. Bildirimiz toplumsal dini meselelere kritik analitik bakış ile yaklaşmanın esas ve ilkelerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla dinin toplumsal yaşamı şekillendirmesinde etkili olan boyutlarının ontolojik, epistemolojik ve metodolojik olarak ele alınmasına çalışılmıştır.