On Artists Collectives in Turkey

Abstract

Türkiye’de özellikle 2000’li yılların başlarından itibaren sanatçıların “inisiyatif”, “proje” ya da “kolektif” gibi başlıklar altında bir araya geldikleri görülmektedir. 1990’lı yıllarda da sanatçıların bir araya gelerek bağımsız birliktelikler meydana getirdikleri veya bağımsız mekanlar oluşturdukları görülmektedir. 1990’lı yılların oluşumları ilk kuşak olarak değerlendirilecek olursa 2000’li yıllarda ortaya çıkanları ikinci kuşak olarak görmek mümkündür. 1990’larda ortaya çıkanlar ile 2000’li yıllarda ortaya çıkanlar arasında temel benzerlik mevcut sanat sistemine alternatif üretim ve mekan oluşturma amacıyla güç birliği yapma isteğidir. Ancak bu oluşumlar için tek bir tanımlama yapmak mümkün değildir. Özellikle 2000’li yıllarda ortaya çıkanlar esnek yapıları, kar amacı gütmemeleri, katılımcılığı önemsemeleri, özerkliklerini koruma, onları sınırlayan kurumsal şeylerden azade olmaya çalışma gibi özellikleri ile daha öncekilerden farklı durmaktadırlar. Kısacası bu oluşumların mevcut sanat sisteminden bağımsız olma ve ona alternatif oluşturma isteği vardır. Bununla birlikte sanatçıların mevcut ekonomik ve toplumsal koşullar nedeniyle bir araya gelerek güç birliği yapma zorunlulukları da söz konusudur. Bu bağlamda Türkiye’de ortaya çıkan kendilerini genel olarak “inisiyatif”, “proje” veya “kolektif” olarak tanımlayan bu oluşumların ortaya çıkış koşulları ve içeriklerine dair bir değerlendirme yapmak bu çalışmanın konusu olacaktır.