Profesyonel Futbol ve Voleybol Oyuncularının Beslenme Durumları, Beslenme Bilgi Düzeyleri, Kafein Alımları ve Vücut Kompozisyonları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma; profesyonel futbolcular ve voleybolcuların beslenme bilgi düzeyleri ve besin tüketim durumlarının değerlendirilmesi ile kafein alımları ve vücut kompozisyonları arasındaki ilişkinin karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya; Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) 1. Lig’de yer alan bir futbol kulübünde oynayan 19 futbolcu ile Türkiye Voleybol Federasyonu’na (TVF) bağlı iki farklı voleybol takımında oynayan 24 voleybolcu olmak üzere 18-35 yaş arası toplam 43 erkek sporcu katılmıştır. Sporcuların; sosyodemografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları ve kafein alımları çoktan seçmeli soruların olduğu anket formuyla, beslenme bilgi düzeyleri ise Sporcu Beslenme Bilgisi Ölçeği (SBBÖ) ile belirlenmiştir. Çalışmada voleybolcuların boy uzunluğu (cm), vücut ağırlığı (kg) ve vücut yağ kütlesinin (kg) futbolculara kıyasla daha yüksek olduğu görülmüştür (p<0.05). Çalışmada futbolcuların enerji (kkal), karbonhidrat (%), çoklu doymamış yağ asitleri (%), posa (g), A vitamini (µg/RE), E vitamini (mg), tiamin (mg), riboflavin (mg), folat (mcg), C vitamini (mg) ve B6 vitamini (mg), potasyum (mg), kalsiyum (mg), magnezyum (mg) ve fosfor (mg) alımları voleybolculara göre daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Çalışmada futbolcuların toplam günlük kafein alım miktarları ortalama 295.47±69.73 mg; voleybolcuların ise 347.53±238.62 mg olduğu ve her iki grupta günlük kafein alımı ile vücut ağırlığı arasında negatif yönde bir ilişki olduğu görülmüş ancak istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır. Son olarak; voleybolcuların futbolculara kıyasla daha düşük beslenme bilgi düzeyine sahip olduğu (p<0.05) ancak spor beslenmesi konusunda her iki grubun da “zayıf bilgi” düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma sonuçları; futbolcular ve voleybolcuların beslenme bilgisi yetersizliğini gidermek, bu alandaki bilgilerini artırmak, beslenme alışkanlıklarını olumlu yönde değiştirmek ve buna bağlı olarak sportif performanslarını iyileştirmek için adımlar atılması gerektiğini göstermiştir.