Yarı Kurak İklim Koşullarında A Sınıfı Kap’tan olan Buharlaşmanın Penman ve Kohler-Nordenson-Fox (KNF) Modelleri ile Tahmini

Abstract

Buharlaşmanın tahmin edilmesinde gereksinim duyulan iklim parametreleri pekçok bölgede çeşitli nedenlerle kolaylıkla elde edilememektedir. Güvenilir verilerin elde edilmesiyle, sulama planlaması, su kaynaklarının korunması için buharlaşma tahmini daha az veri ile ve kolaylıkla yapılabilmektedir. Bu çalışmada, A sınıfı buharlaşma kaplarından olan buharlaşmanın tahmininde kullanılan ve bu amaçla geliştirilen Penman (PM) ve Kohler-Nordenson-Fox (KNF) eşitlikleri yoluyla buharlaşmanın tahmin edilerek, meteoroloji istasyonlarında ölçülen değerlerle, yarı kurak iklim koşullarında performansları karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Bu amaçla; Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Siirt ili Meteoroloji İstasyonu’ndan alınan iklim verileri, modellerin çözümlenmesinde girdi olarak kullanılmıştır. Elde olunan çıktılar istatistiksel olarak değerlendirilmiş ve karekök ortalama hatası (RMSE), ortalama mutlak hata (MAE), hata yüzdesi (PE), ortalama oran (MR) ve determinasyon katsayısı (R²) parametreleri istatistiksel değerlendirme ölçütü olarak alınmıştır. Çalışma sonunda, günlük düzeyde yapılan karşılaştırmada en iyi R² değeri 0.8783 ve 0.8062 ile 2015 ve 2016 yılında E_PM-E_pan karşılaştırmasından elde edilirken, bu yıldaki RMSE değerleri 1.35 ve 1.32 olarak hesaplanmıştır. Aylık düzeydeki karşılaştırmada ise, aynı eşitlik en iyi performansı göstermiştir. Bu sonuçları göre, günlük ve aylık düzeyde A sınıfı buharlaşma kabından olan buharlaşmayı tahmin etmek için, yarı kurak iklim koşullarında daha düşük RMSE değerleri vermesi nedeniyle Penman (1948) eşitliği önerilmektedir.