César Franck (1822–1890): twórczość kompozytorska na organy – wpływ – dziedzictwo

Abstract

Autor porusza w tekście zagadnienia dotyczące muzyki organowej Césara Francka oraz wpływu jego osoby i twórczości na środowisko organowe we Francji. W pierwszej części artykułu przedstawiona została sytuacja środowiska organowego w kraju przed pojawieniem się autora Six pièces. W kompleksowy sposób scharakteryzowana jest francuska muzyka organowa okresu „klasycznego” oraz porewolucyjna wraz z jej najwybitniejszymi przedstawicielami. Druga część tekstu dotyczy muzyki organowej Césara Francka. Na początku przedstawiono najważniejsze informacje dotyczące jego życiorysu oraz krótką charakterystykę stylu kompozytorskiego i wykonawczego. Następnie autor wymienia najważniejsze cechy stylistyczne i konstrukcyjne organów kościoła Sainte-Clotilde autorstwa wybitnego organmistrza Cavaillé-Colla. Wreszcie omówione zostają syntetycznie trzy najważniejsze zbiory autorstwa organisty Saint-Clotilde – Six pièces, Trois pièces oraz Trois chorals. Kolejna część tekstu dotyczy kontaktów Césara Francka z ówczesnym środowiskiem organowym Paryża. Przedstawiono relacje kompozytora z osobami, którym zadedykował swoje Six pièces na organy solo oraz jego kontakty z uczniami Jacquesa-Nicolasa Lemmensa. W czwartej części tekstu opisana została klasa organów Francka w Konserwatorium Paryskim, jego metody nauczania oraz wpływ na studentów. Przedstawiono poszczególne szkoły interpretacji muzyki organisty Sainte-Clotilde, które wytworzyły się po jego śmierci oraz wybrane edycje dzieł, publikacje na jego temat i najważniejsze nagrania. Ostatnia część tekstu zawiera informację na temat wpływu francuskiej szkoły organowej oraz Césara Francka na organistów i kompozytorów polskich, między innymi Mieczysława Surzyńskiego, Feliksa Nowowiejskiego oraz Bronisława Rutkowskiego. Wskazano również na obecność jego dzieł podczas polskich festiwali organowych.