Kıyaslamalı Yenilikçi Eğilim Çözümlemesi Temelleri ve Uygulamaları

Abstract

En tr Nowadays, innovative trend analysis methodology proposed by Şen became to be employed for trend identification studies, since it presents visual inspection of trends, which is the subject of this study. On basis of this methodology, an alternative one is proposed as comparative innovative trend analysis approach. It helps to compare different data sets interrelated with each other such as temperature, sunshine duration, and solar radiation on the same graph but it is provided that the data must be dimensionless. Hence, comparative results represent four important information, which are visualizations of three data sets separately and comparison of their trend conditions. This study comprises daily total solar radiation, daily total sunshine duration, and daily mean temperature records obtained by Turkish State Meteorological Service in some meteorological stations namely Adana, Antakya, Gaziantep and Şanlıurfa in Turkey. In addition, after the visualizations of comparative innovative trend analysis results for each station, classical innovative trend analysis is implemented to show the superiority of the new method. Son zamanlarda birçok hidrolojik ve meteorolojik verilerde artan veya azalan trendler (eğilimler) ortaya çıkmaktadır. Bu makalede eğilim analizini (çözümlemesi) herhangi bir kabule gerek duymadan gerçekleştiren Şen’in 1:1 doğru yöntemi ele alınmıştır. Daha önemlisi, diğer bir adı Yenilikçi Eğilim Çözümlemesi olan bu yöntem geliştirilmiştir. Yenilikçi Eğilim Çözümlemesi yönteminin temellerine dayanan Kıyaslamalı Yenilikçi Eğilim Çözümlemesi birbiriyle ilişki içinde bulunan üç farklı veri dizisinin karşılaştırmasını aynı grafik üzerinde yapmak için fırsat sunmaktadır ancak verilerin boyutsuzlaştırılması bu uygulamanın temel esaslarındandır. Sonuç itibariyle birbiriyle ilişkili günlük güneş ışınımı, güneşlenme süresi ve sıcaklık verilerinin kullanıldığı uygulama sonuçları dört önemli bilgiyi açığa çıkarabilmektedir. Bu bilgiler, üç farklı zaman dizisinin ayrı ayrı eğilim çözümlemeleri ve bu üç eğilimin birbirine göre değişimleridir. Meteoroloji Genel Müdürlüğünden temin edilen veriler Adana, Antakya, Gaziantep ve Şanlıurfa illerinde bulunan ölçüm noktalarında elde edilmiştir. Ayrıca, her istasyonun Kıyaslamalı Yenilikçi Eğilim Çözümlemesi uygulaması yapıldıktan sonra Yenilikçi Eğilim Çözümlemesi uygulamalarına da yer verilerek yeni yöntemin üstünlüğü gösterilmiştir.