Türkiye’deki Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) ağaçlandırma sahalarının iklim tipi açısından değerlendirilmesi

Abstract

Tr en Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) , Türkiye’de Anadolu karaçamından (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana Lamb. Holmboe) sonra ağaçlandırma çalışmalarında en çok tercih edilen, plastitesi yüksek bir türdür. Potansiyel ağaçlandırma çalışmalarına katkı sağlamak ve Türkiye’de mevcut Toros sediri ağaçlandırma sahalarının tespiti için; türün dijital yayılış haritası baz alınarak ArcGIS programı ve Orman Genel Müdürlüğü Ağaçlandırma Daire Başkanlığı dokümanları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda; 15 Orman Bölge Müdürlüğünde 26 işletme müdürlüğü bünyesinde ve takriben 85 işletme şefliğinde/lokalitede Toros sediri ağaçlandırmalarının varlığı tespit edilmiştir. Ağaçlandırma projelerinde uygulama amaçları genel olarak; “Erozyon Kontrol, Ağaçlandırma, Toprak Koruma, Sosyal Ormancılık, Karayolu Kenarı Ağaçlandırması, Yeşil Kuşak Ağaçlandırması ve Çevreyolu Ağaçlandırması” olarak belirlenmiştir. Mevcut ağaçlandırma sahaları De Martonne, Erinç ve Aydeniz iklim sınıflandırmalarına göre irdelendiğinde; De Martonne göre; Yöntemin belirlediği 8 iklim indisinden "Step-nemli arası", "Yarı nemli" ve "Step-yarı kurak" olan üç iklim tipinde Toros sediri plantasyonları görebilmektedir. Erinç’e göre; "Nemli", "Yarı nemli" ve "Step-yarı kurak" iklim tipleri; Aydeniz’e göre ise belirlenen 7 iklim sınıflandırmasından "Kurak", "Yarı kurak", “Nemli” ve "Yarı nemli" iklim tiplerinin Toros sediri plantasyon alanlarında hakim olduğu belirlenmiştir. İndis değerleri bakımından Toros sediri plantasyon sahaları incelendiğinde; De Martonne kuraklık indisinin (I_a) 9.10 ile 20.53; Erinç yağış etkenlik indisinin (I_m) 18.42 ile 44.45 ve Aydeniz kuraklık katsayısının (Kks) 0.43 ile 1.48 arasında değer aldığı hesaplanmıştır. Bu değerlere göre Toros sedirinin iklim amplitutesinin geniş olduğu teyit edilmiştir. In Turkey, Taurus cedar (Cedrus libani A. Rich.) is the most preferred species in afforestation practices after Anatolian black pine (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana Lamb. Holmboe); also it has highest plasticity. For the determination of the existing Taurus cedar plantation areas in Turkey and to contribute to potential afforestation work; based on the digital distribution map of the species, the ArcGIS program and Forestry General Directorate Afforestation Department of documents were used. In the results of the study; the existence of Taurus cedar plantation was determined in the 15 Regional Directorates of Forestry, 26 forest management directorate and approximately 85 forest district/location. The purposes of the plantation projects are generally defined as Erosion Control, Afforestation & Soil Conservation, Social Forestry, Roadside Planting, Green Belt Afforestation and Belt Highway Afforestation. The current plantation areas according to climate classification of De Martonne, Erinç and Aydeniz have been analyzed. According to De Martonne; Taurus cedar plantations can be seen in the three climatic types "Step-humid", "Semi-humid" and "Step-semi arid" from 8 climatic indices. "Humid", "Semi-humid", and "Step-semi arid" climate types were identified by Erinç. According to Aydeniz, four climatic classes were identified from 7 types of climates: "Arid", "Semi-arid", “Humid” and "Semi humid". When the Taurus cedar plantations are examined in terms of their index values; De Martonne drought index (I_a) from 9.10 to 20.53; The precipitation efficiency index (I_m) of Erinç were between 18.42 and 44.45 and the Aydeniz drought coefficient (Kks) between 0.43 and 1.48 were calculated. According to these values, it has been confirmed that Taurus cedar has a wide range of climate amplitudes.