İlk Dönem İslâm Tarihinde Siyasi Bir Şahsiyet Olarak Mervân b. Hakem

Abstract

Mervân b. Hakem b. Ebi’l-Âs, İslâm siyasî tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Mervân’ın babası Hakem b. Ebi’l-Âs, Müslüman olmadan önce Hz. Peygamber’e ve Müslümanlara karşı düşmanca hareket etmiş, Mekke’nin fethinde Müslüman olduysa da, olumsuz davranışları yüzünden Tâif’e sürülmüş, Hz. Osman’ın hilafeti döneminde sürgünü kaldırılmıştır. Hz. Osman, henüz yirmili yaşlarda olan Mervân’ı özel kâtibi yapmıştır. Fakat bir süre sonra Hz. Osman, amcasının oğlu olan Mervân’ın icraatları yüzünden çok sert şekilde eleştirilmiştir. Hz. Ali’nin hilafeti döneminde Hz. Osman’ın intikamının alınmasını isteyen grubun içinde yer alarak Cemel savaşına katılmış, yaralanmış ve Hz. Ali’nin kendisini affetmesiyle Medine’ye yerleşmiştir. Sıffîn savaşı ve Hakem olayına katılıp katılmadığı tartışmalı olan Mervân, Muâviye b. Ebi Süfyân döneminde iki defa Medine valiliği yapmıştır. Veliaht bırakmadan ölen Muâviye b. Yezid’in bıraktığı boşluğun sonunda halife seçilmiş, on aylık bir hilafet döneminden sonra yerine oğlu Abdülmelik b. Mervân’ı bırakarak ölmüştür.