Uluslararası Politika Belgeleri Kapsamında Spor ve Toplumsal Cinsiyet Politikaları

Abstract

Bu çalışmanın amacı spor alanındaki uluslararası toplumsal cinsiyet eşitliği politika belgelerinin haritasını çıkartmaktır. Uluslararası politika belgeleri, taraf devletlerin kendi yetki alanlarındaki kişilerin hak ve özgürlüklerini güvence altına almayı taahhüt ettikleri sözleşmelerdir. Bu çalışmada ilgili politika belgeleri a) Evrensel insan hakları belgeleri ve kadın hakları odaklı belgeler; b) Toplumsal cinsiyet eşitliğini içeren uluslararası spor politika belgeleri ve c) Uluslararası spor ve toplumsal cinsiyet eşitliği politika belgelerinin benimsediği normlar ve kabul edilen politikalar olmak üzere üç temel sınıflandırma altında incelenmiştir. Çalışmada, evrensel hakların gerçekleştirilmesinde insanlık onuruna saygı, eşitlik ve ayrımcılık karşıtlığı gibi vazgeçilmez normların temel alındığı ve normlar temelinde ilgili politikaların üretildiği ortaya konulmaktadır. Spor alanında toplumsal cinsiyet temelli eşitsizliklerin ortadan kaldırılması amacıyla kabul edilen uluslararası politika belgeleri, temel insan hakları belgeleriyle uyumludur ve ortak bir anlayışı içermektedir. Bu bağlamda kadınlar arasındaki farklılıkların ve çeşitliliğin (yetenek, yaş, din, cinsel yönelim, etnisite) tam olarak tanındığı bir spor ortamının düzenlenmesi ve sağlanması belgeler tarafından garanti altına alınmaktadır. Politika belgeleri temelinde geçici özel önlemlerin alınması, sivil toplumun izleme ve değerlendirme sürecine katılması, toplumsal cinsiyete duyarlı veri toplanması olmak üzere üç stratejik alanın önemli olduğu görülmektedir. Sonuç olarak bu çalışmanın spor kurumlarında gerçekleştirilecek toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarında temel alınması gereken uluslararası politika belgelerinin okunmasında ve spor bilimcilerin toplumsal cinsiyete duyarlı veri içeren araştırmaları gerçekleştirmelerinde yol gösterici olacağını ve bu yolla ülkemiz spor alanında toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına katkıda bulunacağını düşünüyoruz.