Kendilenmiş Mısır Hatlarının Kuraklık Stresine Tolerans Düzeylerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, kuraklık stresine toleranslı hibrit çeşitleri geliştirmek için kendilenmiş mısır hatlarını kuraklığa tolerans açısından taramaktır. Çalışmada at dişi ve sert tane tipine sahip 20 adet mısır hattı 2012 ve 2013 yıllarında normal (sulu) ve kuraklık stresi denemelerinde değerlendirilmiştir. Denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak ekilmiştir. Normal denemede mevcut nem tarla kapasitesinde tutulurken, kuraklık stresi denemesinde bitkiler V10-12 gelişme döneminden (takriben çiçeklenme tarihinden 2-3 hafta önce) itibaren strese maruz bırakılmıştır. Denemelerde kuraklık stresi çalışmalarında en çok öne çıkan seleksiyon kriterleri olan erkek ve dişi çiçek arasındaki gün farkı (EDF), bitki başına koçan sayısı (BBKS), koçanda tane sayısı (KTS), yaprak kuruma düzeyi ve tane verimi özellikleri incelenmiş ve stres indeksleri ile hatlar kuraklığa toleranslılık bakımından karakterize edilmiştir. Araştırma sonucunda, Ant İ-69 (229.4 kg/da), TK 72 (220.5 kg/da), Ant-24702 (196.4 kg/da), Ant İ-39 (174.6 kg/da) ve Ant İ-09 (146.8 kg/da) hatları tane verimi bakımından kuraklık stresine en toleranslı hatlar olurken, Ant 910255 (27.6 kg/da), Ant İ-46 (28.2 kg/da), Ant İ-82 (29.0 kg/da) ve Ant İ-08 (45 kg/da) en hassas hatlar olarak tespit edilmişlerdir. Ant İ-69, TK 72, Ant-24702, Ant İ-39 ve Ant İ-09 hatları aynı zamanda EDF, BBKS, KTS ve yaprak kuruma düzeyi ve stres tolerans indeksleri bakımındanda en çok öne çıkan hatlar olmuşlardır. Araştırma sonucunda kullanılan mısır genetik materyalinin kuraklığa tolerans ıslahı için değerlendirilebileceği öngörülmüş ve seçilen mısır hatları gelecek dönem çalışmaları için önerilmiştir.