Rayleigh dalgası Eliptisitesi kullanılarak S- Dalga Hız Yapısının Elde Edilmesi: Erzurum Örneği

Abstract

S-dalga hızı (Vs) yerel zemin etkilerinin belirlenmesinde ve zemin dinamik analizi çalışmalarında oldukça önemli bir parametredir. Vs, klasik jeofizik yöntemler ile kolaylıkla elde edilebildiği gibi son yıllarda yapılan çalışmalarda Y/D (Yatay/Düşey) temel mod Rayleigh dalgası eliptisitesinin ters çözümü ile de elde edilmektedir. Bu çalışmada Erzurum’da bulunan, Afet ve Acil Durum Yönetimi ve Atatürk Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi tarafından işletilen üç adet deprem istasyonunda kaydedilen gürültü kayıtları yardımıyla her bir istasyona ait bir boyutlu (1-B) S-dalga hız yapısı ortaya konulmuştur. Öncelikle üç istasyon tarafından kaydedilen üç bileşen (D-B, K-G, Z) mikrotremor kaydının sürekli dalgacık dönüşümü yardımıyla temel mod Rayleigh dalgası eliptisitesi elde edilmiştir. Sonraki aşamada eliptisite eğrisi Komşuluk Algoritması ile ters çözüm yapılarak 1-B’lu Vs derinlik kesitleri oluşturulmuştur. Son olarak elde edilen 1-B’lu Vs derinlik kesitlerinin doğruluğunu ve güvenilirliğinin sınanması amacıyla Vs derinlik kesitleri yardımıyla teorik Y/D spektral oranları elde edilmiş ve Nakamura yöntemiyle elde edilen Y/D spektral oranları ile karşılaştırılmıştır. Vs değerleri üç istasyon için yaklaşık 160 m derinliğe kadar düşük hata değerleri ile hesaplanmıştır.