A Look at the Children's Poems of Gagauz Poet Valentina Bujilova in the Light of the Child-Appropriateness Principle

Abstract

Gagauz Türklerinin edebiyatı, Türkçe edebiyat sahaları içerisinde tanınırlık bakımından dezavantajlı bir durumdadır. Bunda hem kendi alfabelerine geç kavuşmaları hem de bundan dolayı yazı-edebiyat dilinin geç oluşması etkilidir. Bu ülkeler ve Türk topluluklarıyla edebî bağlantıların geç kurulması, Türkiye’de özellikle dil ve edebiyat alanında genel olarak Türkiye dışındaki Türk edebiyatlarına layıkıyla yer verilmemesi gibi nedenler de bu tanınırlık derecesini olumsuz etkilemiştir diyebiliriz. Gagauz şair Valentina Bujilova’nın Soluyan Sözlär kitabında yer alan 214 adet şiirin 42 adedi çocuklara yöneliktir. Bu sayı, Gagauz Türkleri çocuk edebiyatının Türkiye’de tanıtımı için önemli bir edebî eser varlığına işaret etmektedir. Sanatçı filoloji eğitimi almış, hayatı boyunca Gagauz Türkçesi ve Rusça öğretmenliği yapmış, ders kitabı yazarlığı yapmış, birçok ödüle layık görülmüştür. Bütün şiirlerinde olduğu gibi çocuk şiirlerinde de “inanç”, “sevgi” ve “çocuk” olmak üzere üç unsur ön plana çıkar, sevginin ise başat unsur olduğu rahatlıkla görülebilir. Bir diğer özellik olarak da şiirlerin dar bir kavram dünyasına sıkışmaması; böcekten kuşa, dostluktan bilgiye kadar geniş bir anlam çerçevesinde kaleme alınmış olmasıdır. Gagauz Türkçesinin duru ve akıcı bir şekilde kullanılması ve zengin kelime hazinesi ise onun çocuk şiirlerine mühim bir görev yüklemektedir. Onun çocuk şiirleri, eğitimle geçen hayatının da etkisiyle “çocuğa görelik ilkesi”yle genel olarak örtüşen eserlerdir.